Aşı
= ETü āş < ETü aş- geçmek, geçirmek +Ig → aş-
Tarihte En Eski Kaynak
aş "kenet, perçin" [ Divan-i Lugat-it Türk (1070) ]
aşlamak "eklemek, perçinlemek" [ Divan-i Lugat-it Türk (1070) ]
aşlamak "ağaçtan ağaca doku nakletmek" [ İbn Avvâm, Kitab-ül Filâha (tercümesi) (1590) : her ağacuŋ kabuğı birbirine müşabih olsa aşlaması muvafıkdur. ]
aşı "çiçek aşısı, kalem aşısı, aşı vurmak" [ Ahmet Vefik Paşa, Lugat-ı Osmani (1876) ]
aşılamak "adi ağaca ala ağacın aşısını dercetmek, suya kar ve buz eklemek" [ Ahmet Vefik Paşa, Lugat-ı Osmani (1876) ]
Önemli Not: Bu kaynak kayıtlara geçmiş ve bu kelimenin kullanıldığı yazılı ilk kaynaktır. Kullanımı daha öncesinde sözlü olarak veya günlük hayatta yaygın olabilir.
Kelime Kökeni
Eski Türkçe āş sözcüğü ile eş kökenlidir. Eski Türkçe sözcük Eski Türkçe aş- "geçmek, geçirmek" fiilinden +Ig sonekiyle türetilmiştir. Daha fazla bilgi için aş- maddesine bakınız.
Ek Bilgi
Bang "yemek" anlamına gelen bir *a- eyleminden fiil adı ihtimali üzerinde durur. Buna karşılık Doerfer Orta Farsçada aynı anlama gelen āş sözcüğüne dikkat çeker. Karş. Orta Farsça (Pehlevice veya Partça) āş = Avesta (Zend) dilinde āsa- (yemek, özellikle sulu yemek), Ermenice χaş (aynı anlamda). 8. yy"dan önce Türkçe ile İrani dillerin etkileşimi hakkında yeterli bilgimiz yoktur.Etiketler: Eşkökenlilik, Eski Türkçe, Türeme kategori veya etiketlerine bağlıdır. Aşı ne demek?
