Uysal
<? ETü *osa- üşenmek, usanmak +Il → usan-
Tarihte En Eski Kaynak
osal/usal "tembel, üşengeç" [ Uygurca sivil metinler (1100 yılından önce) ]
usal/usaŋ "titiz zıddı, tembel, gevşek, ihtiyatsız, usanık" [ TDK, Tarama Sözlüğü (1400-1800) ]
osal "aynı anlamda" [ Filippo Argenti, Regola del Parlare Turco (1533) ]
uysal "uyumlu" [ Ahmet Vefik Paşa, Lugat-ı Osmani (1876) ]
Önemli Not: Bu kaynak kayıtlara geçmiş ve bu kelimenin kullanıldığı yazılı ilk kaynaktır. Kullanımı daha öncesinde sözlü olarak veya günlük hayatta yaygın olabilir.
Kelime Kökeni
Eski Türkçe yazılı örneği bulunmayan *osa- "üşenmek, usanmak" fiilinden +Il sonekiyle türetilmiş olabilir; ancak bu kesin değildir. Daha fazla bilgi için usan- maddesine bakınız.
Ek Bilgi
Uy- fiiliyle köken ilişkisi olmadığı halde onunla birleştirilerek anlam kaymasına uğramıştır. ● Yapım eki +sAl değil +Il dır. Türkçede Dil Devrimi öncesi +sAl ekini taşıyan iki kelimeden biri olduğuna dair görüş yanlıştır. Karş. kumsalEtiketler: Türeme, Eski Türkçe kategori veya etiketlerine bağlıdır. Uysal ne demek?
